Jak zapobiegać żylakom kończyn dolnych? Co robić, by przeciwdziałać ich powstawaniu?

Współczesna medycyna pozwala skutecznie usuwać żylaki nóg. Mamy szereg metod, z których lekarz może skorzystać dla dobra pacjenta. Wymienić tu można chociażby laserowe

usuwanie żylaków, klejenie żył lub leczenie operacyjne. Chorobie tej lepiej jednak zapobiegać niż ją leczyć. Jak przeciwdziałać żylakom?

Zapobieganie żylakom nóg – znaczenie profilaktyki

Żylaki, czyli poskręcane, zgrubiałe, widoczne gołym okiem pod skórą, zdeformowane żyły, są świadectwem niewydolności żylnej. Stanowią mało estetyczny objaw schorzenia, z czasem stając się dla pacjentów poważnym, uciążliwym problemem. Nieleczone prowadzą do pogłębiania się stanu chorobowego oraz do groźnych dla zdrowia i życia powikłań.

Zmianom żylakowym nóg mogą towarzyszyć obrzęki, dolegliwości bólowe, uczucie drętwienia, ciężkości, skurcze, świąd skóry, ograniczenia ruchowe. Skutki żylaków to także bolesne rany i trudno gojące się owrzodzenia. Ich obecność może negatywnie wpływać na funkcjonowanie różnych organów. Wzrasta też ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej, zakrzepowego zapalenia żył czy zatoru płucnego.

Zarazem istotne jest to, iż medycyna nie jest w stanie przywrócić osłabionych, zdeformowanych naczyń do pierwotnego stanu. Z problemem musimy sobie radzić poprzez zamykania światła żył i usuwanie żylaków. Dla organizmu i układu krążenia nie jest to kłopot. Rozbudowana sieć naczyń krwionośnych sprawia, że funkcje wyciętej żyły przejmują inne naczynia.

Każda taka ingerencja jest jednak dla pacjenta niedogodnością, której trzeba się poddać. Zabieg usuwania żylaków oznacza również poniesienie kosztów. Co więcej, leczenie objawowe nie zabezpiecza przed nawrotem stanu chorobowego. To właśnie z tych względów zapobieganie żylakom jest dużo lepszym rozwiązaniem niż leczenie, zwłaszcza dla osób obarczonych ryzykiem ich wystąpienia.

Żylaki – zapobieganie chorobie a czynniki ryzyka

Istnieje szereg czynników, które sprzyjają rozwojowi niewydolności żylnej i powstawaniu żylaków kończyn dolnych. Na niektóre z nich nie mamy wpływu. Należy tu wymienić:

• płeć – bardziej narażone na występowanie żylaków są kobiety
• rasa – choroba występuje częściej u przedstawicieli rasy białej
• wiek – choć młodsze osoby też mogą cierpieć na problemy układu żylnego, dolegliwości pojawiają się przede wszystkim u osób dojrzałych i starszych
• czynniki genetyczne – nie określono, jakie konkretnie geny odpowiadają za skłonność do rozwoju choroby, ale podatność na występowanie żylaków jest dziedziczna (stwierdzenie problemu u obojga rodziców oznacza o około 89% wyższe ryzyko ich rozwoju według badań Cornu-Thenarda)
• wysoki wzrost
• choroby – np. przebycie zakrzepicy naczyń żylnych

Oprócz tych uwarunkowań mamy także czynniki, które są pod naszą kontrolą. To między innymi:

• długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej
• długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej
• otyłość

Kwestia tego, jak zapobiegać żylakom, sprowadza się w dużej mierze do minimalizowania tych czynników ryzyka, na które mamy wpływ. To domowe sposoby na żylaki, które polegają na modyfikacji pewnych przyzwyczajeń i prowadzeniu bardziej higienicznego trybu życia. Warto je wdrożyć jak najwcześniej, zanim wystąpią objawy takie jak pajączki czy drobne zmiany żylakowe na nogach.

Jak zapobiegać żylakom kończyn dolnych – przeciwdziałanie rozwojowi choroby

Zatem jak przeciwdziałać żylakom? Co zmienić w swoim życiu, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby? Elementy profilaktyki przeciwżylakowej, które chirurg naczyniowy może zalecić do stosowania na co dzień, to:

• unikanie zbyt długiego przebywania w pozycji siedzącej i stojącej – w pracy warto robić sobie przerwy, w czasie których można wykonywać proste ćwiczenia, np. kręcenie stopami w powietrzu, należy też unikać zakładania nogi na nogę w czasie siedzenia
• unikanie noszenia obcisłego ubrania i niewygodnego obuwia – zbyt małe rozmiary ubrań, obcisłe fasony i wysokie obcasy sprzyjają rozwojowi żylaków
• unikanie długotrwałej ekspozycji na wysoką temperaturę – osoby ze skłonnością do powstawania żylaków powinny uważać na kąpiele słoneczne, kąpiele w gorącej wodzie czy wizyty w saunie, jako że może to sprzyjać zakrzepicy żylnej
• noszenie odzieży uciskowej takiej jak skarpety uciskowe czy podkolanówki uciskowe – warto przy tym pamiętać, że dobór odzieży uciskowej powinien być skonsultowany z lekarzem
• uprawianie sportu – regularna aktywność fizyczna pomaga utrzymać prawidłowe krążenie w kończynach dolnych, ograniczając ryzyko wystąpienia żylaków, aczkolwiek nie każdy sport, np. podnoszenie ciężarów czy tenis, jest korzystny dla układu krwionośnego nóg
• odpoczywanie z nogami uniesionymi w górze – najlepiej w pozycji leżącej lub półsiedzącej, przy czym podudzie powinno swobodnie opierać się o podłoże na całej jego długości

Szczególnie duże znaczenie, jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie, jak zapobiegać żylakom nóg, ma zdrowy tryb życia. Żyłom służy równomierna praca mięśni nóg, ruch i prawidłowa dieta. Wszystkie wymienione tu metody pozwalają przeciwdziałać pojawieniu się żylaków. Choć nie gwarantują, że problem ten nie wystąpi, pomagają ograniczyć oraz znacznie opóźnić rozwój choroby. Dlatego zdrowe nawyki warto wypracować i stosować jeszcze zanim na nogach pojawią się pierwsze żylaki. Zaobserwowanie zmian żylakowych lub ich objawów powinno zaś skłaniać do tego, by udać się na konsultacje z flebologiem.

Konsultacja merytoryczna: